Luật có vai trò quan trọng, tạo cơ sở pháp lý trong hoạt động quản lý, sử dụng lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở để hỗ trợ lực lượng công an cấp xã, phường thực thi nhiệm vụ. Đồng thời, góp phần xây dựng, củng cố phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ngày càng sâu rộng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ, giữ vững ổn định ANTT ngay từ địa bàn cơ sở.

Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự quy định lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là một trong những lực lượng quần chúng, được bố trí ở thôn, tổ dân phố, làm nòng cốt trong hỗ trợ Công an cấp xã giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp trong bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Lực lượng này hỗ trợ Công an cấp xã, phường thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở dưới sự hướng dẫn, chỉ huy, quản lý trực tiếp của Công an cấp xã, phường. Nhiệm vụ của lực lượng này là nắm tình hình về an ninh, trật tự; Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; Phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ; Quản lý hành chính về trật tự xã hội; Vận động, giáo dục người đã có hành vi vi phạm pháp luật đang cư trú tại cơ sở; Tuần tra bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn giao thông; thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự khi được điều động.

* Về tiêu chuẩn tuyển chọn quy định: 

(1) - Công dân từ đủ 18 tuổi đến đủ 70 tuổi; trường hợp trên 70 tuổi mà bảo đảm sức khỏe thì Chủ tịch Ủy ban nhân cấp xã xem xét, quyết định.

(2) - Có lý lịch rõ ràng; phẩm chất đạo đức tốt; bản thân và gia đình chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đang chấp hành án hình sự ở xã, phường, thị trấn, chấp hành biện pháp tư pháp hoặc chấp hành biện pháp xử lý hành chính. Trường hợp đã chấp hành xong bản án của Tòa án thì phải được xóa án tích; đã chấp hành xong quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì phải hết thời hạn được coi là chưa bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật;

(3) - Về trình độ văn hóa: Có bằng tốt nghiệp hoặc đã hoàn thành chương trình giáo dục trung học cơ sở trở lên. Đối với khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thì có thể tuyển chọn người đã học xong chương trình giáo dục tiểu học;

(4) - Về điều kiện cư trú: Đang thường trú hoặc tạm trú từ 01 năm trở lên và thường xuyên sinh sống tại nơi công dân nộp đơn đề nghị tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở;

(5) - Về tiêu chuẩn sức khỏe: Có đủ sức khỏe theo giấy chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật.

Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được kiện toàn từ lực lượng bảo vệ dân phố, Đội trưởng, Đội phó đội dân phòng hoặc được tuyển chọn mới từ những công dân có đủ điều kiện, tiêu chuẩn quy định tại mục I, được bố trí thành Tổ bảo vệ an ninh, trật tự. Mỗi Tổ bảo vệ an ninh trật tự phụ trách 01 Tổ dân phố. Mỗi Tổ bảo vệ an ninh trật tự có từ 3-5 thành viên (01 Tổ trưởng, 01 Tổ phó và thành viên).

Luật quy định người tham gia lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được hưởng tiền hỗ trợ thường xuyên hằng tháng, được hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế theo mức do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định; được hưởng hỗ trợ, bồi dưỡng khi được cử đi bồi dưỡng, huấn luyện, thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của cấp có thẩm quyền hoặc khi được điều động, huy động thực hiện nhiệm vụ; được trang bị, sử dụng trang phục, huy hiệu, phù hiệu, biển hiệu, giấy chứng nhận, phương tiện, thiết bị cần thiết để thực hiện nhiệm vụ và các điều kiện bảo đảm hoạt động khác quy định tại Luật.

Dự kiến toàn quận Nam Từ Liêm sẽ thành lập 139 tổ bảo vệ ANTT cơ sở với 600 thành viên. Công an phường tham mưu, phối hợp bố trí địa điểm, nơi làm việc; tổ chức tuyển chọn lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở theo tiêu chuẩn, điều kiện quy định và tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng chính trị, pháp luật, nghiệp vụ cho lực lượng này, bảo đảm các điều kiện ra mắt lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở vào ngày 1/7/2024. 

Minh Trâm - CAQ